Артыкулы

След в след за историей

Историческаяа проза в бело­русской литературе — тема осо­бенная. Для народа, который ещё полтора столетия назад в сомнениях и тревожном беспо­койстве, с вопросами, на кото­рые не всегда и ответы находились, воссоздавал литературный язык, внимание к своей ктории невероятно значимо. И читатель соответственно реа­гирует на появление писателей этого направления. Этим в значительной степени обусловлен и успех незабвенного художника слова Владимира Короткевича. Леонид ДАЙНЕКО, наш совре­менник, которому совсем недав­но исполнилось семьдесят лет, - из категории близких последо­вателей автора «Чёрного замка Ольшанского» и «Дикой охоты короля Стаха».

Святло ягонай зоркі

Людзі прыходзяць на гэты свет і сыходзяць, пакідаючы пасля сябе святло, якое асвятляе шлях наступным пакаленням. Чым больш зрабіў чалавек, тым ярчэйшае святло ягонай зоркі. Такой зоркай увайшоў у беларускую літаратуру Леанід Дайнека (1940–2019) – паэт, празаік, перакладчык, лаўрэат Літаратурнай прэміі СП БССР імя І. Мележа (1988) за раман «Меч князя Вячкі», Дзяржаўнай прэміі БССР (1990) за творы літаратуры і мастацтва для дзяцей – гістарычныя раманы «Меч князя Вячкі» і «След ваўкалака». У 2010 г. ён атрымаў прэмію імя Валянціна Пікуля з уручэннем залатога медаля за цыкл гістарычных раманаў, у 2015 г. – медаль «500-годдзе Аршанскай бітвы».

АНТЫЧНЫЯ МАТЫВЫ Ў ТВОРЧАСЦІ ЛЕАНІДА ДАЙНЕКІ

Творчасць Леаніда Дайнекі, аднаго з найбольш вядомых і паспяховых айчынных аўтараў, неаднаразова прыцягвала ўвагу даследчыкаў і крытыкаў. Прычына такой цікавасці не толькі ва ўсведамленні ўсё большай актуальнасці і неабходнасці абуджэння гістарычнай памяці для захавання культуры і вызначэння перспектыў яе развіцця, што найперш падкрэсліваецца ў творах аўтара. Прычына і ў напоўненасці, шматграннасці і шматстайнасці саміх тэкстаў.

Рыцарская Беларусь и крамбамбуля

Считается, что писатель — это зачастую противоположность своим персонажам. Пишет сублимируясь, то есть, чтобы, воплотясь в своих героев, стать таким, каким не является в жизни.

ДЫНАМІКА ЗМЯСТОЎНАЙ ФОРМЫ РАМАНА Ў ТВОРЧАЙ СПАДЧЫНЕ ЛЕАНІДА ДАЙНЕКІ

Леанід Дайнека (28 студзеня 1940 г., в. Зміт- раўка 2-я Клічаўскага раёна - 21 жніўня 2019 г.) першы ў беларускай прозе стварыў гістарычны раманны цыкл (“Меч князя Вячкі”, 1987; “След ваўкалака”, 1988; “Жалезныя жалуды”, 1993). Яго творам уласцівы разгалінаваныя сюжэтныя лініі, шматгеройнасць, падзейнасць, мастацкі псіхалагізм. Раманная серыя выяўляе спалучэнне дакументальнага матэрыялу з мастацкай выдумкай, значную аўтарскую ўвагу да асэнсавання канфесійных праблем на славянскіх землях. Як трапна зазначае Алесь Марцновіч, дзякуючы ўмелай пабудове сюжэта гэта яшчэ і захапляльнае чытанне. Аднак раманы мастака слова мала назваць проста прыгодніцкімі: “Увядзенне прыгодніцкіх элементаў для Леаніда Дайнекі - не самамэта, а толькі мастакоўскі прыём, што неабходны для таго, каб заінтрыгаваць чытача, а значыць, трымаць яго ў пастаянным напружанні, каб ён, з нецярпеннем чакаючы развязкі, усё глыбей пранікаў у сутнасць тагачасных падзей, узаемаадносін пэўных персанажаў, а тым самым і спасцігаў саму гісторыю”. Пісьменнік выступае творчым спадчыннікам Уладзіміра Караткевіча, які ў тым ліку праз мастацкую забаўляльнасць звяртаўся да асэнсавання складаных нацыянальных і агульнафіласофскіх праблем.

Беларуска-польскія моуныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі да 220-годдзя з дня нараджэння Адама Міцкевіа

Таццяна Лаўрык (Беларускі дзяржаўны універсітэт, Мінск, Беларусь)

Адлюстраванне эпохі праўлення Жыгімонта III Вазы ў рамане Л.Дайнекі "пра лісоўчыка, злога хлопчыка"

Прасторава-часавая арганізацыя раманаў Леаніда Дайнекі

У артыкуле разглядаецца зусім не распрацаваны ў айчынным літаратуразнаўстве вспект раманістыкі ЛюДайнекі - асаблівасці яе прасторава-часавай арганізацыі. Адзначаецца, што прасторава-часавыя паказчыкі твораў пісьменніка пра мінулае, сучаснасць і будучыню маюць рознае ідэйна-канцэптуальнае ўвасабленне, адлюстроўваюць арыгінальны падыход аўтара да адбору і апрацоўкі мастацкага матэрыялу. Усё гэта дазваляе вылучыць у прозе Л. Дайнекі тры перыяды: рэалістычны, фальклорна-міфалагічныі эксперыментальны.

Збіральнік скарбаў далёкіх эпох